Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Soçi’de bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, tarihi zirve sonrası yaptıkları ortak basın toplantısında Tahıl Koridoru anlaşmasına değindi. Erdoğan, yeni öneri paketinin hazırlandığını açıkladı.
Bir süredir beklenen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin’in görüşmesi bugün başladı.
Rusya’nın Soçi kentinde bir araya gelen iki liderin görüşmesi dünya basınında geniş yer buldu.
Erdoğan ve beraberindeki heyeti toplantı öncesinde Putin, kapıda karşıladı.
İki lider arasında yaşanan samimi anlar ise kameralara yansıdı.
Görüşmenin ana gündem maddesi, Moskova’nın çekilmesiyle sona eren Tahıl Koridoru Anlaşması oldu. İki liderin gündemindeki bir diğer kritik başlık, Suriye’deki gelişmeler oldu.
Dünyanın beklediği Soçi zirvesi sonrası liderler 3 saatin ardından açıklama yapmak üzere kamera karşısına geçti.
“Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı”
Tahıl Koridoru anlaşmasına değinen iki liderin açıklamaları şu şekilde:
Putin: “Ukrayna’nın dünya gıda ihracatındaki payı yüzde beş bu oran ileride daha da azalacak. Gönderilen gıdaların yüzde 70’i gelişmiş ülkelere gitti, ihtiyacı olan fakir ülkeler yüzde 3’ten daha az pay aldı. Biz anlaşmayı canlandırmaya hazırız. Rus ürünlerine yaptırımlar kaldırılmalı. Rusya’dan 1 milyon ton tahıl imtiyazlı fiyatla Türkiye üzerinden Katar finansmanıyla Afrika’ya gönderilmesi üzerinde çalışıyoruz.”
“Birleşmiş Milletler için yeni öneriler paketi hazırladık”
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise yeni öneri paketi hazırladıklarını belirterek şöyle konuştu:
Üzerinde durduğumuz konulardan biri Karadeniz girişiminin yeniden canlandırılması oldu. Gündeme getirilen alternatif öneriler Karadeniz İşbirliği gibi kalıcı bir model sunamamıştır. Rusya’nın beklentileri tüm tarafların malumudur. Rus dostlarımızın gündeme getirdiği hususları biz de farklı sözlerle ifade ettik, ediyoruz. Bu kapsamda Birleşmiş Milletler için yeni öneriler paketi hazırladık.
BM’nin yeni çalışmasıyla netice alınacağını umuyorum. Savaşın kazananı, barışın kaybedeni olmaz. Taraflar arasında doğrudan müzakerelere evvelce ev sahipliği yaptık. Bu konuda üzerimize düşeni yine yapmaya hazırız. Sayın Putin’le bölgesel ve küresel meseleleri ele aldık. Suriye, Kafkasya, Libya ve Afrika’yla ilgilileri konuları değerlendirdik.
“Turizmde bu yıl da oldukça başarılı bir sezon geçiriyoruz”
Erdoğan’ın açıklamalarının tamamı şu şekilde:
Bugün gerek ikili gerekse heyetler arası yaptığımız görüşmelerde gündemimizdeki konuları ele aldık. Ticaret, enerji, tarım, turizm, ekonomi ve finans başta olmak üzere çok boyutlu iş birliğimizi daha da güçlendirmek için atılabilecek adımları değerlendirdik. İkili ticaret hacmimiz geçen sene yaklaşık 62 milyar dolara yaklaştı. 100 milyar dolar olarak belirlediğimiz hedefe emin adımlarla ilerliyoruz. Turizmde bu yıl da oldukça başarılı bir sezon geçiriyoruz. 2022 yılında 5 milyon 230 bin Rus vatandaşını ülkemizde ağırlamıştık. Bu yılın ilk 7 ayında ise 3,5 milyon Rus turist ülkemize geldi. Bu sayının kalan dönemde daha da artacağına inanıyorum.
“Türk-Rus münasebetlerinin faydalarını çok geniş bir alanda gördük”
İkili ilişkilerimizi bugüne kadar iyi komşuluk, dostluk, samimiyet ilkeleri temelinde ülkelerimizin ve bölgemizin çıkarına hizmet edecek şekilde ilerlettik. Bu temel üzerine inşa edilen Türk-Rus münasebetlerinin faydalarını çok geniş bir alanda gördük görüyoruz. Rusya ile yakın temasımız bölgesel ve küresel meselelerin çözümüne katkı sunmayı sürdürecektir. Özellikle Akkuyu Nükleer Enerji Santrali malum son şiddeti ile yürüyor, ikinci bir adım olarak da yine Sinop Nükleer Enerji Santrali konusunu bugün değerli dostum ile ele aldık. Bu alanda da atılacak bir adımla Türkiye sınıf atlayacaktır.
“Tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse Rusya olumlu bakmıyor”
Özellikle Ukrayna’nın burada Rusya ile müşterek adımların atılabilmesi noktasında yaklaşımlarını tabii ki yumuşatması gerekiyor. Özellikle şuan itibarıyla Karadeniz Tahıl Koridoru’ndan en az gelişmiş fakir Afrika ülkelerine gönderilecek tahıl önemli. Ama buradan çıkacak tahılın yüzde 44’ü Avrupa ülkelerine giderse buna haklı olarak Rusya olumlu bakmıyor. Buradan zaten yüzde 14 Türkiye’ye gönderiliyordu, bunun dışında yüzde 6 civarında Afrika ülkelerine. Bugünkü yaptığımız görüşmede Sayın Putin ‘Biz 1 milyon ton fakir ülkelere bu tahılı göndermeye varız, bunun bütün lojistik çalışmalarını da yaptık ve bu lojistik çalışmalarıyla bu adımı atmaya hazırız’ dediler. Biz de kendilerine burada üzerimize ne görev düşüyorsa Türkiye olarak biz de buna varız ve sizden gelecek olan bu tahılları biz fabrikasyon olarak değirmenlerimizde öğüterek un şeklinde fakir Afrika ülkelerine gönderebiliriz dedik. Bu konularda da mutabık kaldık. Temennim odur ki Sayın Putin de Afrika ülkelerinden bu talepleri süratle yerine getirir ki 6 tane ülkeden özellikle bahsediyor. Temennim odur bu adımları da müşterek atma durumunda oluruz.
“Arabuluculuk konusundaki girişimleri biz hiç reddetmedik”
Putin’in ise açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Sayın Erdoğan’ın çabalarıyla gelinen noktalar Ukrayna tarafından çöpe atıldı. Arabuluculuk konusundaki girişimleri biz hiç reddetmedik. Çin ve Afrika ülkelerinden de arabuluculuk girişimleri var. Biz tahıl anlaşmasına katıldık çünkü Sayın Erdoğan’ın aracılığıyla Rus tarafının lehine bir dizi anlaşmayı BM nezdinde onayladık. Rus tarafına verilen sözler yerine getirilmedi. Bizden uzatmamız istendi, biz üç kez uzattık, bizi aldattılar biz açık açık söylüyoruz. Şu anda biz anlaşmaya karşı olmadığımızı söylüyoruz, bize verilen sözler yerine getirilirse biz mutabakata geri döneceğiz. Bu insani koridorlar askeri amaçlarla kullanıldı karşı taraf tarafından. Türk Akım ve Mavi Akım saldırıya uğradı. Ukrayna’nın Karadeniz limanlarından kalkan İHA’lar ve SİHA’lar gemilere saldırılar düzenliyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Vladimir Putin görüşmesi (Arşiv)