Bir dönem Türkiye’deki çam fıstığı üretiminin yüzde 80’ini, dünya üretiminin ise yaklaşık yüzde 10’unu karşılayan Bergama Kozak Yaylası’nda rekolte son yıllarda dramatik biçimde düştü. Yıllık 1.500–2.000 ton seviyelerindeki üretim, 150–200 tonlara kadar geriledi.
Üretimdeki çöküşün araştırılması ve “Çam Fıstığı Araştırma ve Koruma Enstitüsü” kurulması için CHP İzmir Milletvekili Mahir Polat tarafından TBMM’ye verilen kanun teklifi, 2019 yılında Genel Kurul’da görüşülmüş ancak AKP ve MHP’nin oylarıyla reddedilmişti.
Teklifin reddedilmesi bölgede tepkiyle karşılanırken, Kozak Yaylası’nda geçimini çam fıstığından sağlayan binlerce üretici sorunlarının çözümü için yeniden Meclis’in gündemine taşınmasını talep ediyor.
Bilimsel raporlar, verim düşüşünün başlıca nedenleri arasında kozalak emici zararlılar (Leptoglossus occidentalis gibi böcek türleri), mantar hastalıkları, iklim değişikliğine bağlı kuraklık ve bakım-yenileme eksikliklerini gösteriyor. Orman Genel Müdürlüğü ise zararlılarla biyolojik mücadele ve araştırma projeleri başlattı ancak sonuçlar henüz üreticilerin beklentilerini karşılamış değil.
Bölgedeki üreticiler, “Kozak yalnızca Bergama’nın değil Türkiye’nin geleceği için de stratejik öneme sahip. Çam fıstığına sahip çıkılmazsa bu topraklarda üretim bitme noktasına gelecek” diyerek çağrılarını yineledi.