Resmi Gazete’de yayımlanan yeni yönetmeliğe göre, yetki belgesi olmayan kişiler ve firmalar ikinci el araç satışı ilanı veremeyecek. Peki yeni düzenlemeyle ikinci el araç satışı nasıl olacak? İşte detaylar…
Otomobil pazarında dengesiz fiyat politikasına neden olduğu için eleştirilerin odağındaki internet üzerinden ikinci el araç satışlarına düzenleme getirildi. Resmi Gazete’nin 27 Ağustos tarihli Ticaret Bakanlığı Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik’e göre bundan sonra işletmelerin ilan verirken uyacağı yükümlülükler ve ilan sitelerinin uyacağı kurallar belirlendi.
Yetki belgesi olmayanların ticari faaliyet kapsamında motorlu kara taşıtı pazarlama ve satışı yapamama kuralı da sürdürülecek. Bir yıl içerisinde üçten fazla ikinci el araç satışı ticari faaliyet olarak kabul edilecek.
İLAN VERİRKEN YETKİ BELGESİ BELİRTİLECEK
İkinci el araç satışı için işletmelerin ilan verirken uyması gereken kurallar şu şekilde belirtildi:
MADDE 21- a) Yetki belgesi numarası ve yetki belgesindeki işletme adı veya unvanı ile 20 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen diğer bilgilere güncel olarak yer vermek.
b) Üçüncü kişileri yanıltıcı bilgi ve belgelere yer vermemek.
c) İkinci el motorlu kara taşıtının satılması, taşıt teslim belgesi süresinin veya ilan verme yetkisinin sona ermesi halinde ilan faaliyetine gecikmeksizin son vermek.
SİTELER, İLAN VERENLERİN BELGESİNİ KONTROL EDECEK
İlan platformlarının uyması gereken kurallar:
MADDE 22- (1) Başkalarına ait motorlu kara taşıtlarının pazarlama ve satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan platformlar aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür:
a) İşletmelerin üyeliğinin veya kaydının yapılmasından ve yenilenmesinden önce Bilgi Sistemi üzerinden yetki belgesi kontrolü yapmak ve yetki belgesine sahip olmayan işletmelerin üyeliğine veya kaydına izin vermemek.
b) Gerçek kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ya da yabancı kimlik numarası ile telefon numarasını; tüzel kişinin unvanı ve telefon numarasını üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce doğrulamak. Her takvim yılında en az bir defa bu bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek, güncellenmesini sağlamak ve bu bilgileri beş yıl süreyle saklamak.
c) İlan veren gerçek kişilerin ad soyad bilgilerinin tam ad ve soyadı veya tam ad ve soyadın/soyadlarının baş harflerini ve varsa tescil edilmiş işletme adını, tüzel kişilerin ise tescil edilmiş unvanını ve varsa işletme adını içerecek şekilde gösterilmesini sağlamak.
ç) İlana konu taşıtın ilan veren kişiye veya ilan verenin gerçek kişi olması halinde birinci ve ikinci derece kan hısımlarına veya eşine ait olduğunu ya da ilanı veren kişinin ilana konu taşıt sahibi tarafından yetkilendirildiğini ilanı yayımlamadan önce Bakanlığın elektronik sistemleri üzerinden doğrulamak.
d) İlanlara ilişkin talep ve şikâyetlerin internet tabanlı iletişim yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri hizmetleriyle iletişim imkânı sunmak. Bu talep ve şikâyetlerin etkin şekilde yönetilerek sonuçlandırılmasını sağlamak.
e) Piyasa yapısını bozucu veya tüketiciyi yanıltıcı ilanları önlemeye yönelik tedbirleri almak.
SIFIR ARAÇTA TESLİM SÜRESİ 45 GÜNDEN FAZLA OLMAYACAK
Alıcının tescilsiz (sıfır) araçların satış bedelinin bir kısmını önceden ödemeyi, satıcının da bedelin kısmen veya tamamen ödenmesinden sonra taşıtı alıcıya devir ve teslim etmeyi üstlendiği sipariş usulü satışlarda yazılı olarak veya elektronik ortamda sipariş formu düzenlenecek.
Sipariş edilen taşıtın, 45 günden fazla olmayacak şekilde formda belirtilen süre içinde alıcıya teslimi zorunlu olacak.
Taşıt 7 gün içinde alıcıya teslim edilebilir duruma gelinceye kadar alıcıdan en fazla nihai satış fiyatının %10’u oranında kısmi ödeme veya alıcıyı borç altına sokan belge alınabilecek. Alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren 14 gün içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin siparişi iptal edebilecek.
Yetkili satıcılar, sıfır araçlara ilişkin vergilerin alıcı tarafından ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını arttırmamak ve alıcıya taşıt fiyatını sabitleme hakkını bildirmek zorunda olacak. Bu satıcılar, alıcının vergileri ödediği tarihten itibaren 15 gün içinde taşıtı alıcıya teslim etmek zorunda olacak.
Motorlu kara taşıtı ticareti yapılan iş yerlerinde sigorta, finansman, aksesuar, yedek parça satışı, servis ve satış sonrası hizmetler gibi faaliyetler dışında ticari faaliyette bulunulamayacak.
YETKİLİ SATICILAR ARAÇ ALMAYA ZORLANAMAYACAK
Yönetmelik kapsamında araç distribütörlerinin haksız ticari uygulamaları konusunda düzenlemeye gidildi.
Buna göre, distribütörlerin; yetkili satıcıyı 1 ay içinde son 3 yıllık satışlarının aylık ortalamasından fazla taşıt almaya zorlaması, fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapması veya taşıtı 15 gün içinde yetkili satıcıya teslim etmesi, taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma şartına bağlaması haksız ticari uygulama olarak kabul edilecek.
Araç distribütörlerinin yetkili satıcının taşıt satışlarına ilişkin kampanyalardan faydalanmasını diğer ürün ve hizmetlerin satışı, fiyat indirimi, yetkili satıcının kâr marjının kısıtlanması ve taşıt satış kotası gibi şartlara bağlaması da bu kapsamda yer alıyor.
8 YAŞ ÜZERİ ARAÇTA EKSPERTİZ ZORUNLU DEĞİL
Yönetmeliğe göre, ikinci el satışlarda 8 yaşın veya 160,000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu olmayacak. Bu yaş ve kilometrenin altında olan M1, M1G, N1 ve N1G araç sınıfındaki taşıtların motor ve şanzımanı ile elektrik ve elektronik sistemleri, satış tarihinden itibaren 3 ay veya 5,000 kilometre ikinci el araç galerilerinin garantisi altında olacak.
Bu parçalarda garanti süresi veya kilometresi içinde meydana gelen arızalar azami 45 iş günü içinde giderilecek. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar satışı yapan galeriye ait olacak. Üretici tarafından yenilenmiş ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında garanti, satış tarihinden itibaren 1 yıl veya 20,000 kilometre olarak belirlendi.
Model yılına göre 8 yaşın veya 160,000 kilometrenin üzerindeki taşıtlar, satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından belgelendirilen arıza ve hasarlar ile ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar garanti kapsamı dışında olacak.
Elektronik ortamda ikinci el motorlu kara taşıtı ön değerlemesi yapan gerçek veya tüzel kişiler, fiziksel incelemesi tamamlanan taşıtlara aynı gün nihai teklif verecek. Model yılına göre 8 yaşın ve 160,000 kilometrenin altındaki taşıtlar için ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi ile nihai teklif arasındaki fark %5’ten fazla olamayacak. Ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi, asgari 24 saat geçerli olacak.
İKİNCİ EL ARAÇ TİCARETİNDE ÖDEME SİSTEMİ
Yönetmeliğe göre, ikinci el motorlu kara taşıtı satışlarında taşıt satış bedeli, Ticaret Bakanlığınca yetkilendirilen kuruluş tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden ödenecek.
Taşıt satış bedelinin kredilendirilmesi halinde kredi tutarı haricindeki ödemeler için bu sistem kullanılacak. Elektronik sistemin kullanılmasına ilişkin masraflar satıcıya aktarılan taşıt satış bedelinden mahsup edilecek.
İHALE KURALLARI GETİRİLDİ
Elektronik ortamda yapılan ihalelerin güvenli ve şeffaf şekilde gerçekleştirilmesinin sağlanması amacıyla, ihale şartlarının ve satışa sunulan taşıtlara ilişkin detaylı bilgilerin ihale platformunda ilan edilmesi, ihale fiyatının adil rekabet kurallarına uygun olarak belirlenmesi, ihale platformu işleticisinin ve satıcının doğrudan veya dolaylı olarak ihaleye katılamaması gibi asgari kurallar belirlendiği kaydedildi. Açıklamada, “Taşıtını satmak isteyen vatandaşlarımızı yanıltacak fiyat tekliflerinin önüne geçmek ve ön değerleme yapan işletmeler arasında rekabeti bozucu uygulamaları engellemek amacıyla, elektronik ortamda yapılan ön değerlemelerde taşıt sahibine sunulan ilk fiyat teklifi ile nihai teklif arasındaki farkın yüzde 5’ten fazla olmaması, verilen teklifin asgari 24 saat geçerli olması ve fiziksel incelemesi yapılan taşıta aynı gün içinde nihai teklif verilmesine yönelik düzenleme yapıldı” ifadesine yer verildi.